Ile prądu zużywa pompa ciepła?
Pompy ciepła to nowoczesne urządzenia grzewcze, które zyskują coraz większą popularność również w Polsce. Wykorzystują odnawialne źródła energii, takie jak powietrze, woda czy grunt, do wytwarzania energii cieplnej, wykorzystywanej następnie do ogrzewania budynków. Jednak jednym z kluczowych pytań, które pojawia się w kontekście zakupu pompy ciepła, jest to, ile energii elektrycznej zużywa pompa ciepła? Odpowiedź nie jest prosta, gdyż zależy od kilku czynników, które musimy wziąć pod uwagę dla danego gospodartwa domowego.
Pompa ciepła w skrócie
Pompy ciepła działają na zasadzie wymiany ciepła. Urządzenie wykorzystuje energię cieplną ze środowiska (np. powietrza, wody lub gruntu), którą transferuje do jednego z odbiorników (np. grzejnik, bojler lub ogrzewanie podłogowe) zainstalowanych w ogrzewanym budynku. Dzięki temu pompy ciepła mogą zapewniać grzanie, chłodzenie, a także ciepłą wodę użytkową. O tym, ile prądu zużyje pompa w całym tym procesie decyduje kilka czynników.
Co wpływa na zużycie energii przez pompę ciepła?
- Wydajność urządzenia – COP (Coefficient of Performance) Jest to współczynnik wydajności pompy ciepła, który pokazuje, ile ciepła urządzenie jest w stanie wygenerować w stosunku do zużytej energii elektrycznej. Im wyższy współczynnik COP, tym bardziej efektywna jest pompa. Na przykład, jeśli COP wynosi 4, to na każdą jednostkę zużytej energii elektrycznej pompa ciepła wygeneruje 4 jednostki energii cieplnej.
- Warunki zewnętrzne – Temperatury powietrza, gleby czy wody mają kluczowy wpływ na efektywność pompy ciepła. Naturalnie w warunkach zimowych pompa ciepła zużyje znacznie więcej energii elektrycznej, aby wyprodukować odpowiednio dużo ciepła, które następnie dostarczy do budynku. W tym miejscu warto podkreślić, że urządzenia te są w stanie działać wydajnie w warunkach mrozu, ale do określonej temperatury np. –20° celsjusza.
- Wielkość budynku i zapotrzebowanie na ciepło – Zużycie energii elektrycznej zależy także od tego, jak duży jest ogrzewany obiekt i jak dobrze jest zaizolowany. W większych budynkach lub słabiej ocieplonych, czyli tam gdzie straty ciepła są większe pompa ciepła musi pracować intensywniej, aby utrzymać pożądaną temperaturę. Oczywiście nie bez znaczenie jest także temperatura do jakiej pomieszczenie będzie się nagrzewać.
Omówienie powyższych czynników prowadzi nas do prostej konkluzji – mianowicie nie sposób przygotować jednej prostej kalkulacji zużycia energii dla pompy ciepła. Działa to podbnie jak w przypadku kredytu hipotecznego. Jest to rozwiązanie skrojone na miarę.
Przykład obliczenia zużycia energii
Aby przybliżyć zużycie energii musimy poczynić pewne założenia. Załóżmy, że mamy pompę ciepła o współczynniku COP wynoszącym 4. Oznacza to, że na każdą jednostkę zużytej energii elektrycznej (kWh), urządzenie wygeneruje 4 jednostki energii cieplnej. Jeśli w ciągu roku zapotrzebowanie na ciepło w budynku wynosi 12 000 kWh, a pompa ciepła jest w stanie wygenerować 4 razy więcej ciepła niż zużywa energii, to jej roczne zużycie energii elektrycznej wyniesie:
3500 kWh ÷4 = 3 000 kWh
Oznacza to, że pompa ciepła zużyje około 3 000 kWh energii elektrycznej rocznie, aby dostarczyć 12 000 kWh energii cieplnej do budynku. 3000 kWh jest to zresztą średnia wartość jaką w licznych artykułach, przyjmuje się dla wyliczenia zapotrzebowania energetycznego dla domu o pow. 100 mkw.
Koszty eksploatacji
Maksymalna cena energii elektrycznej dla odbiorców z grupy taryfowej G, czyli dla gospodarstw domowych wynosi w okresie od 1 stycznia do 30 września 2025 roku
0,5000 zł/kWh (bez akcyzy i VAT) oraz 0,7 zł/kWh (z VAT i akcyzą)
Średni koszt zużycia energii elektrycznej przez pompę ciepła w Polsce w 2025 roku wyniesie zatem około 0,7-1 zł za kWh butto, co oznacza, że roczne koszty eksploatacyjne przy zużyciu 3000 kWh wyniosłyby około 2100–3000 zł. Musimy jednak podkreślić, że są to ogólne wyliczenia.
Jeśli pragną państwo obliczyć realną cenę eksploatacji pompy ciepła dla Waszego gospodarstwa, polecamy skorzystać z pomocy instalatora, który dobierze stosowne urządzenie i wyliczy dla niego prognozowane zużycie. W ostatczności możemy skorzystać z jednego z dostępnych kalkulatorów.
Porównanie z tradycyjnymi źródłami ciepła
Warto porównać zużycie energii przez pompę ciepła z tradycyjnymi źródłami ciepła, takimi jak kotły gazowe, węglowe czy elektryczne. Kotły gazowe mają sprawność rzędu 90–95%, co oznacza, że z każdej jednostki gazu uzyskują 0,9–0,95 jednostki energii cieplnej. Kotły elektryczne natomiast zamieniają niemal całą zużytą energię elektryczną w ciepło, ale ich koszty eksploatacyjne są wyższe z prostego powodu. Otóż cena prądu jest wyższa niż cena gazu.
Pompy ciepła, dzięki wysokiemu współczynnikowi COP, mogą być znacznie tańszą opcją w dłuższej perspektywie czasowej, mimo początkowych kosztów zakupu i instalacji.
Ceny prądu w Polsce
Koszt eksploatacji pompy ciepła zależy od wielu czynników, takich jak lokalne ceny energii elektrycznej, wydajność urządzenia oraz sezonowość. Maksymalna cena prądu dla odbiorców z grupy taryfowej G wynosi w okresie od 1 stycznia do 30 września 2025 roku 0,5000 zł/kWh (bez akcyzy i VAT) oraz 0,6212 zł/kWh (z VAT i akcyzą) i dotyczy całego zużycia prądu w tym okresie.
Średni koszt zużycia energii elektrycznej przez pompę ciepła w Polsce w 2025 roku wyniesie zatem około 0,7-1 zł za kWh, co oznacza, że roczne koszty eksploatacyjne przy zużyciu 3000 kWh wyniosłyby około 2100–3000 zł.
Podsumowanie
Pompy ciepła są stosunkowo energooszczędnymi urządzeniami, zwłaszcza w porównaniu do tradycyjnych systemów grzewczych. Zużycie energii elektrycznej zależy od wielu czynników, takich jak typ pompy, warunki zewnętrzne, zapotrzebowanie na ciepło oraz efektywność urządzenia (współczynnik COP). Przy odpowiednim doborze pompy i jej właściwej eksploatacji, koszty energii elektrycznej mogą być znacznie niższe niż w przypadku innych źródeł ciepła.
